Szczerzenie świadomości na temat szkodliwości cukru sprawiło, że wiele osób zaczęło się słusznie go obawiać. W zdrowej diecie nie ma dla niego za dużo miejsca. Szkodliwość cukru została udowodniona naukowo. Przedstawiamy, dlaczego cukier działa negatywnie na organizm, a także jakie są jego zdrowe alternatywy.
Czym jest cukier?
Każdy człowiek doskonale wie, czym jest cukier. Przedstawienie jego negatywnego wpływu na organizm zmieniło sposób odżywiania milionów ludzi. Coraz częściej w restauracjach czy na opakowaniach można dostrzec informacje, że produkt jest „bez cukru”, „nie zawiera cukru”, „bez dodatku cukru”. Potęguje to niechęć do substancji słodzących. Warto dokładnie zapoznać się z informacjami, czym dokładnie jest cukier. W rzeczywistości bardzo dużo osób błędnie zaczyna spostrzegać nawet cukry naturalnie występujące w produktach.
Największe zagrożenie dla ludzkiego zdrowia stanowi sacharoza, czyli cukier spożywczy. To on wypełnia kilogramowe torebki i jest odradzany zarówno przez lekarzy jak oraz dietetyków. Na temat szkodliwości sacharozy powstało bardzo dużo badań, jednak nie odnoszą się one do wszystkich cukrów prostych i złożonych. Należy pamiętać, że sacharydy pełną bardzo ważne role w organizmie – energetyczną, budulcową, zapasową i transportową.
Dlaczego cukier szkodzi?
Szkodliwość cukru uzależniona jest od częstotliwości i ilości spożywania. Rzadkie sięganie po wyroby z cukrem nie jest powodem do obaw. Dopiero jego codzienna obecność diecie w coraz większych ilościach jest poważnym powodem do obaw. Jest wszechobecny w różnych produktach, nie tylko w słodyczach. W składzie produktów może znajdować się pod postacią sacharozy, syropu glukozowego, syropu glukozowo-fruktozowego, cukru trzcinowego, glukozy czy też fruktozy.
Nadużywanie cukru wywołuje cały szereg niepożądanych reakcji w organizmie. Cukier jest źródłem pustych kalorii, które nie podnoszą walorów odżywczych posiłków. Skutkuje to wzrostem wagi, co doprowadza do nadwagi a następnie do otyłości. Większość osób deklarujących się jako miłośnicy słodkich przekąsek boryka się ze wzrostem wagi. Okazuje się, że spożywanie cukru jest powodem zaburzeń hormonalnych. Sacharoza zwiększa prawdopodobieństwo rozwoju zaburzeń związanych z wahaniem poziomu glukozy i insuliny we krwi. Częste spożywanie produktów z cukrem sprzyja rozwojowi próchnicy zębów. Sacharoza uszkadza szkliwo, co obniża estetykę uśmiechu. Dodatkowo dochodzi do zaburzeń w funkcjonowaniu skóry i szybciej rozwijają się stany zapalne na jej powierzchni.
Jakie są zdrowe zamienniki cukru?
Większość ludzi bardzo lubi słodki smak posiłków lub przekąsek, dlatego poszukują zdrowej alternatywy. W rezultacie nierzadko stosowane są substancje słodzące, które zmieniają walory smakowe. Na rynku występuje cały szereg różnych zamienników cukru, dlatego można skutecznie zminimalizować jego spożywanie i potencjalną szkodliwość.
Teoretycznie najprościej byłoby radykalnie ograniczyć stosowanie cukru i jego zamienników poprzez włączenie do diety wielu owoców i słodkich bakalii. Te zdrowe alternatywy nie sprawdzą się w każdej sytuacji ze względu na możliwości technologiczne. W konsekwencji warto sięgać po zdrowe zamienniki cukru – naturalne zamienniki cukru, półsyntetyczne substancje słodzące (poliole), syntetyczne intensywne substancje słodzące.
Naturalne zamienniki cukru
Najpopularniejszymi naturalnymi zamiennikami cukru są:
- miód – rezultat przetwarzania nektaru kwiatowego roślin miododajnych i wydzielin zgromadzonych na liściach drzew. Poszczególne rodzaje miodu różnią się konsystencją i kolorem. Posiada także mniejszą wartość energetyczną.
- syrop klonowy – substancja powstała z soku klonowego, występującego na drzewach klonowych. Następnie jest on poddawany odparowywaniu wody, aby jego konsystencja była bardziej gęsta. Jego kaloryczność jest mniejsza nie tylko od samego cukru, ale także miodu. Wadą jest wysoka cena.
- syrop z agawy – syrop o barwie złocisto-brązowej, produkowany głównie w Meksyku. Wzrost zainteresowania sprawia, że w procesie produkcji stosowane są procesy, które obniżają jego wartość odżywczą.
- stewia – pozyskiwana z liści rośliny, które mają słodszy smak niż sam cukier. Wystarczająca jest mała ilość stewii, aby uzyskać słodki smak, dlatego wybierana jest przez osoby na diecie.
Półsyntetyczne substancje słodzące (poliole)
Do grupy półsyntetycznych substancji słodzących (poliole) zaliczane są następujące zamienniki:
- ksylitol – cukier wytwarzany z kory brzozy. Jest on do złudzenia podobny do cukru, jednak wykazuje większą ilość właściwości prozdrowotnych. Nie podnosi znacząco poziomu cukru we krwi, a także działa przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo i prebiotycznie.
- erytrytol – substancja powstająca w trakcie fermentacji glukozy z drożdżami. Występuje także w owocach, algach, napojach fermentowanych, winie, piwie. Ma mniejszy poziom słodkości, a także posiada lekko chłodzący smak. Rekomendowany jest dla osób zmagających się z insulinoopornością czy cukrzycą. W 100 gramach jest zaledwie 20 kcal. Wydalany jest wraz z moczem i w całości jest metabolizowany przez cukier.
Syntetyczne intensywne substancje słodzące
Najpopularniejszą syntetyczną intensywną substancją słodzącą jest Aspartam. To organiczny związek chemiczny, który jest znany jako słodzik. Posiada postać białego, krystalicznego proszku. Wykorzystywany jest m.in. w gumach do żucia, niskokalorycznych napojach, cukierkach, tabletkach musujących. Jest o 180 razy słodszy od cukru, dlatego stosowana jest jego bardzo mała ilość, aby móc uzyskać pożądany efekt. Jego zastosowanie nie zwiększa kaloryczności pożywienia czy napojów. Aspartam, pomimo licznych informacji, jest bezpieczną substancją słodząca.
Czy istnieje zdrowy cukier?
Nie istnieje żaden produkt, który można by było określić zdrowym cukrem. Każdy z wymienionych zamienników może wywołać niekorzystny wpływ na zdrowie. Wybór zamiennika powinien być podyktowany przyszłym zastosowaniem. Ksylitol lub erytrytol powinien być stosowany do wypieków i ciast. Do napojów warto dodawać stewię. Z kolei chcąc stworzyć słodkie śniadania warto wykorzystać syrop klonowy lub słodkie owoce.
Źródło: https://bodychief.pl/blog/631462-czym-zastapic-cukier-zdrowe-i-najlepsze-zamienniki